Help mensen in armoede vooruit en aan deftig werk

Een solidaire samenleving met een sterke overheid kan armoede perfect uit de wereld helpen. Zeker in een welvarende regio als Vlaanderen. Bij ons hoeft het niet zo te zijn dat sommige mensen het onderwijs, de zorg of hun huishuur niet kunnen betalen, dat zij kou of honger lijden of dakloos zijn. 

Wat eten we vanavond?

Wat eten we vanavond? Elke dag stellen we ons diezelfde doodnormale vraag. Voor mensen in armoede ligt dat heel anders. Voor hen roept die simpele vraag veel stress en extra vragen op. Wat is het weekbudget? Hoeveel houden we nog over? Op welke producten is er korting in de winkel? 

Na het berekenen van de maandelijkse kosten voor huur, energie en water, blijft er voor mensen in armoede niet veel meer over. Hoe verder de maand vordert, hoe moeilijker de keuze wordt, tot je eindigt met de vraag: eten we brood met of zonder beleg? 

Armoede weegt zwaar op ouders…

Aanhoudende geldzorgen zorgen voor een grote druk die steeds aanwezig is. Deze stress heeft niet alleen een negatief effect op de mentale gezondheid, maar ook lichamelijk gaan mensen erop achteruit. Omdat elke euro telt, slaan mensen in armoede al eens een bezoek aan de tandarts, dokter of kinesist over.

Nog meer zorgt geldnood voor een sterke beperking van het sociale leven. Er is geen geld om uit te gaan met vrienden, het gezin mee te nemen op restaurant of te gaan fitnessen.

Daarbovenop vergroot de schaamte dat iemand zou merken dat je niet rondkomt, het isolement. Wie in armoede terecht komt, trekt zich stilaan terug uit de maatschappij. 

…en kinderen

Wat voor de ouders geldt, geldt ook voor de kinderen. Kinderen die in armoede opgroeien, hebben weinig tot geen sociale contacten. En hoewel ouders zich vaak voor hun kinderen dubbel plooien, is er niet genoeg geld om ze alle kansen te geven.

Kinderen die opgroeien in armoede gaan minder vaak naar de kinderopvang, gaan minder vaak mee op schooluitstap en nodigen minder vaak vrienden uit. Ze krijgen minder kansen om hun brein te ontwikkelen. Ze starten met een achterstand. 

…en op de hele samenleving

Kinderarmoede heeft niet alleen gevolgen voor de eigen toekomst van kinderen, maar ook voor de toekomst van de samenleving. Wanneer kinderen als volwassenen niet slagen, betaalt de hele samenleving daar een hoge prijs voor: leraren moeten nog meer tijd investeren om leerachterstanden weg te werken en bedrijven krijgen minder goed geschoolde werknemers.

Uiteindelijk betalen de welvaartsstaat en alle mensen die er deel van zijn de prijs.

Armoede bestraf je niet, armoede begeleid je 

Waar andere partijen ervoor kiezen om mensen in armoede aan hun lot over te laten, kiest Vooruit ervoor om hen te helpen, te ondersteunen en te begeleiden. Het helpt niet om mensen in armoede, die al in overlevingsmodus zitten, het leven nog moeilijker te maken door hun lage inkomen nog verder te verlagen. Integendeel. Zo creëer je nog meer gezondheidsproblemen, schulden en uithuiszettingen.

We moeten net de drempels die mensen in armoede elke dag tegenkomen, verlagen. We moeten ervoor helpen te zorgen dat ze stap voor stap uit de problemen raken. 

Alle kinderen moeten evenveel kansen krijgen 

Vooruit wil kinderarmoede bestrijden door veel meer rechtstreeks te investeren in de noden van kinderen. Niet iedereen heeft kindergeld even hard nodig, herinvesteer het in gratis kinderopvang voor elk kind, in volledig gratis onderwijs vanaf 3 jaar en een gezonde en kosteloze warme schoolmaaltijd per dag op school voor elk kind. 

Zo helpen we werkelijk alle kinderen vooruit, waar ook hun wieg staat en wat ook hun thuissituatie is. Zo zijn we zeker dat alle kinderen al vroeg de Nederlandse taal leren en dat zij allemaal op hetzelfde moment alle nodige kennis en vaardigheden kunnen opdoen voor een goed en geslaagd leven. Zo weten we ook zeker dat het kindergeld aankomt bij de enigen voor wie het bedoeld is: de kinderen. En zo helpen we al de belangrijkste gevaren van kinderarmoede uit de wereld: taalachterstand, leerachterstand, sociaal isolement, honger en slechte voeding.

Door bovendien aan ouders die het echt nodig hebben gericht kindergeld te geven, helpen we kinderarmoede helemaal uit onze regio.

Iedereen die kan aan het werk

De beste bescherming tegen armoede bij volwassen mensen, is nog altijd een baan. Als iedereen die kan werken ook een fatsoenlijke job heeft, verbeteren we de levenssituatie van veel mensen.

Wie voor zijn werk een een deftig loon verdient, hoeft ook zijn kinderen niets te ontzeggen – zeker niet als kinderopvang, onderwijs en eten op school kosteloos door de overheid voorzien worden. Werk voor iedereen is dus ook een krachtig wapen tegen kinderarmoede.

Daarom is het een speerpunt van Vooruit om zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen. Meer mensen moeten gestimuleerd worden om hun weg naar de vele openstaande vacatures te vinden en om die jobs vol te houden. De werkzaamheidsgraad in Vlaanderen is heel behoorlijk maar kan nog omhoog. Buiten mensen die door ziekte, pech of omstandigheden niet kunnen werken, willen we iedereen aan de ploeg.

Want mensen die werken, beschermen zowel zichzelf als hun medemensen tegen armoede. Werken en bijdragen is een daad van goed burgerschap in een welvaartsstaat, het is een civic duty.

Hogere lonen

Alle mensen die werken hebben recht op een eerlijk loon dat hun rekeningen betaalt. Daarom strijdt Vooruit keihard voor hogere lonen voor mensen. En juist daarom hebben de socialisten er in de federale regering voor gezorgd dat het loon van alle werkende Belgen telkens opnieuw verhoogd wordt met de index (en niet zoals de vorige regering met een indexsprong bespaarde op de lonen van mensen): vijf opeenvolgende indexeringen in 2021 en 2022 zorgen er voor dat de Belgische lonen met 10% omhoog gaan!

Nergens in Europa zijn de lonen zo sterk mee gestegen met de stijgende levenskosten. Nergens is de koopkracht zo goed beschermd als bij ons. En dat is natuurlijk tegelijk een sterke bescherming tegen armoede.

Maar we deden meer voor de lonen dan indexeren: we verhoogden de minimumlonen, we gaven een extra werkbonus voor de mensen die de laagste lonen hebben en we verhoogden de lonen van de onbetwiste helden van de coronacrisis: het zorgpersoneel.

Hogere uitkeringen (en pensioenen)

Wat voor lonen geldt, geldt natuurlijk ook voor uitkeringen. Wie niet kan werken heeft recht op een menswaardig vervangingsinkomen dat alle kosten van het leven dekt. Juist daarom bestaat de welvaartsstaat: zodat wie niet (meer) kan werken altijd kan rekenen op de solidariteit en ondersteuning van de samenleving. Dat betekent voor ons socialisten dat uitkeringen – net als lonen – aangepast moeten worden aan stijgende prijzen. Anders neemt hun koopkracht af en beschermen zij mensen niet tegen armoede.

Daarom hebben wij in de regering de laagste uitkeringen verhoogd en àlle uitkeringen geïndexeerd. Én: daarom hebben wij de minimumpensioenen opgetrokken tot 1.500 euro netto. 

Facturen onder controle houden 

De inkomens van mensen verhogen, is pas efficiënt als de facturen niet nóg sterker stijgen. Wanneer mensen veel en veel te veel moeten betalen voor basisgoederen zoals gas en elektriciteit, is het volgens Vooruit de taak de sterke welvaartsstaat om die facturen onder controle te houden.

Mensen moeten gewoon kunnen koken, de was doen en hun huis verwarmen. Daarom hebben wij in de federale regering de BTW op elektriciteit van 21% naar 6% verlaagd. Daarom hebben wij het – sterk verlaagde – sociaal tarief voor elektriciteit uitgebreid tot meer mensen én het verlengd. En daarom hebben wij met Vooruit het overlegcomité samengeroepen: om alle mogelijk maatregelen te treffen die ervoor kunnen zorgen dat gewone gezinnen en KMO’s niet de dupe worden van de gascrisis die Poetin uitlokte.

Hetzelfde op Europees niveau: ook daar doen wij alles wat in onze macht ligt om tot beheersbare facturen te komen.

Het zou mooi zijn als ook Vlaanderen zijn deel zou doen voor lagere facturen. Zo zou de Vlaamse overheid de stijgende huurprijzen kunnen afremmen en schoolfacturen kunnen verlagen. De Vlaamse regering zou ook Vlaamse huizen en appartementen veel sneller moeten isoleren – zodat er geen kostbare warmte en energie verloren gaat.

Facturen verlagen voor wie het nodig heeft, vergt een inspanning van alle beleidsniveaus.