Alleen met sterke kinderopvang heeft elk kind gelijke kansen

Jonge kinderen die opgevangen worden in goede crèches, zijn beter mee met hun leeftijdsgenootjes op vlak van taalbeheersing en andere vaardigheden. Daarom voorziet een sterke overheid in goede en toegankelijke kinderopvang voor elk kind: kinderopvang is een motor voor gelijke kansen.

Kinderopvang is goed voor ouders

Kinderopvang helpt niet alleen kinderen maar ook ouders. In de veeleisende economie van vandaag kun je de opvoeding van kinderen niet combineren met een voltijdse baan. Zonder opvang lukt dat gewoon niet. Goede, betaalbare en voor iedereen toegankelijke kinderopvang, helpt ouders dus om overeind te blijven in de ratrace – en om de banen van beide partners vlot te combineren met de zorg voor kinderen. 

En het is natuurlijk de taak van een sterke welvaartsstaat om die kinderopvang te voorzien. Zij verlangt immers van iedereen om via zijn of haar werk bij te dragen tot diezelfde welvaartsstaat. Dus moeten er goede crèches zijn voor iedereen. En die opvangplek mag niet zo’n grote hap uit je loon kosten, dat het bijna niet meer de moeite waard is om te gaan werken.

Kinderopvang is goed voor de samenleving

Kinderopvang is niet alleen goed voor kinderen en ouders maar ook voor de hele samenleving. Investeren in de eerste 1000 dagen (wanneer 80% van onze ontwikkeling plaatsvindt) loont op vele vlakken in het verdere leven van een kind: het heeft een grote invloed op de latere gezondheid en zelfs op de kansen op de arbeidsmarkt. Investeren in de kinderen is dus ook investeren in de toekomst van volwassenen en van de hele welvaartsstaat.

De Vlaamse kinderopvang is ondermaats

Maar ondanks al deze onmiskenbare voordelen van kinderopvang is de Vlaamse kinderopvang onderbemand, onaangepast aan de noden van de kinderen zelf en te duur.

In de Vlaamse kinderopvang is er gemiddeld maar 1 begeleider voor 9 (!) kinderen (optimaal is 1 op 5) en de begeleiders hebben maar zelden een pedagogische opleiding gehad. Dat vreet aan de kwaliteit van de kinderopvang: kinderen krijgen te weinig tijd en aandacht en leren te weinig. Bovendien is onze kinderopvang duur, vooral voor mensen met een laag of gemiddeld inkomen. In Vlaanderen zijn net de kinderen die kinderopvang het beste kunnen gebruiken ook de kinderen die het vaakste thuis blijven. 

De huidige Vlaamse kinderopvang mist dus enorme kansen op het vlak van betere taalkennis en gelijke kansen voor alle kinderen. En kansen om ouders de kans te geven om met een (financieel) onbezwaard hart te gaan werken. Dat is nochtans een bewuste keuze: de Vlaamse regering heeft al bijna tien jaar (jaren waarin Vooruit niet in de regering zat) niet meer ernstig geïnvesteerd in kinderopvang. Zij koos voor stilstand.

Vooruit wil kwaliteitsvolle kinderopvang voor iedereen

Vooruit wil die stilstand doorbreken. Wij zien kinderopvang als een voorbereiding van het onderwijs – iets wat dus meer thuishoort onder het ministerie van onderwijs dan onder het departement welzijn. Wij willen bovendien dat er voor elk kind een plek is in de kinderopvang. En niet gewoon zomaar een plek: een kwaliteitsvolle plek. Vooruit wil de kwaliteit van de kinderopvang omhoog stuwen. Elk kind moet voldoende aandacht krijgen en echt iets bijleren. Dat betekent dat er 1 begeleider moet zijn per 5 (en niet 9) kinderen. En dat een voldoende groot deel van de kinderbegeleiders (minstens één op drie) een bachelor pedagogie moet hebben. 

130 dagen gratis kinderopvang

Om elk kind in de opvang te krijgen, zodat niemand achterstand oploopt tijdens de eerste levensjaren, stellen we voor om elk kind 130 dagen gratis opvang aan te bieden. Zo maken we de kinderopvang een stuk goedkoper. We verwachten van ouders dat ze daar ook gebruik van maken, zodat elk kind vanaf de leeftijd van 2,5 jaar klaar is om naar de kleuterklas te gaan. Tegelijk willen we de leerplicht omzetten in een schoolplicht, die start op de leeftijd van 3 jaar. Alleen zo kunnen we garanderen dat er geen enkel kind achterblijft.

… en voor iedereen

Als we willen dat alle kinderen van jongs af aan een voldoende ontwikkelingskansen en gelijke taalkennis hebben, moeten we zorgen dat àlle kinderen naar de kinderopvang gaan. Daarom willen we ervoor zorgen dat elk kind vanaf 1 jaar oud naar de kinderopvang gaat. Net zoals het geval is voor de kleuterschool.

Ook anderstalige ouders die nog geen baan hebben, moeten mee naar de kinderopvang om Nederlands te leren. Leerkrachten zitten tijdens oudercontacten regelmatig tegenover ouders die hen niet verstaan. Hoe kun je als school een kind alle kansen geven als je niet goed met de ouders kunt communiceren?

Kinderopvang als instrument voor vooruitgang 

Deze nieuwe aanpak zorgt ervoor dat kinderen, ouders en de hele samenleving al het goede uit kinderopvang halen dat erin zit. Zij zorgen voor een betere pedagogische begeleiding, taalkennis en gelijke kansen voor alle kinderen. Zij doorbreken de jarenlange stilstand op kinderopvang. En veranderen kinderopvang in een instrument van vooruitgang voor iedereen.