Woningen dienen om te wonen, niet om te investeren
‘Eerst naar school, dan een job en daarna een huis kopen’, zo simpel was het vroeger. Wie vandaag op zoek is naar een woning, weet dat de tijden veranderd zijn. De woningprijzen stijgen fors en de concurrentie is keihard. Een eigen woning kopen, is voor veel mensen zo goed als onbetaalbaar.
Zonder hulp van ouders lukt het niet meer. Tegelijk stijgen ook de huurprijzen, wat het voor huurders lastig maakt om zelf te sparen. Betaalbare huurwoningen zijn een schaars goed geworden. De gemiddelde huurprijs is in Vlaanderen gestegen tot 800 euro per maand.
Wie een laag inkomen heeft, zit dus helemaal vast. Het is jaren wachten op een sociale woning en er komen er haast geen bij. Wonen is voor veel mensen simpelweg niet te betalen.
Iedereen heeft recht op een betaalbare woning
Een goed en gelukkig leven begint bij een goede woning, een warme thuis. Een huis is voor Vooruit veel meer dan vier muren. Het is je eigen nest, een plek waar je thuis kan zijn. Het is de plaats waar je vrienden en familie uitnodigt, waar je kinderen opgroeien en herinneringen vorm krijgen.
Investeerders zien dat anders. Zij zien woningen als beleggingsproducten, zoals aandelen of obligaties. Zij verhandelen woningen om er winst uit te halen, niet om erin te wonen.
De woningmarkt is losgeslagen
De woningmarkt is losgeslagen. Woningen worden razendsnel verkocht en verhuurd, soms al enkele uren nadat ze online staan. Het lijkt wel een casino. Je moet beslissen over kopen of huren onder een enorme tijdsdruk.
Op onze woningmarkt krijgen investeerders vandaag vrij spel om overal woningen weg te plukken. Huisjesmelkers kunnen kandidaten genadeloos tegen elkaar uitspelen en ongestraft woekerhuurprijzen vragen.
De bouw van sociale woningen wordt tegengewerkt waardoor veel huurders verplicht zijn om woningen te huren die ze eigenlijk niet kunnen betalen.
Voor Vooruit is een woning een thuis, geen handelsproduct. Onze woningmarkt is geen speeltuin voor investeerders. Het is onze overtuiging dat de overheid moet ingrijpen wanneer de markt tekortschiet.
Vlaanderen is de controle kwijt
De Vlaamse regering heeft de voorbije jaren niet naar de woningmarkt omgekeken. Ze lijkt niet te geloven dat een sterk woonbeleid een kerntaak is van een sterke welvaartsstaat. De markt volledig vrijgelaten, waardoor de koop- en huurprijzen aan een recordtempo gestegen zijn en steeds meer woningen in handen kwamen van een steeds kleinere groep.
De wachtlijst voor een sociale woning is gigantisch gegroeid. Dat is het resultaat als je ervan uitgaat dat de markt zichzelf wel reguleert: chaos.
Vooruit wil de woningmarkt weer in handen nemen
Voor Vooruit is het een kerntaak van een sterke welvaartsstaat om in te grijpen in zo’n scheefgegroeide woningmarkt en haar weer recht te trekken. Daarom willen we starters weer een eerlijke kans geven op de woningmarkt. Dat doen we door: (1) een woning huren betaalbaar te maken, (2) een woning kopen betaalbaar te maken en (3) meer sociale woningen te voorzien.
Betaalbare huurwoningen
(1) Wij willen de huurwaarborg, die verhuurders mogen vragen, verlagen van 3 naar 2 maanden, want 3 maanden huur is gewoon een te hoge drempel.We willen bovendien dat verhuurders geen buitensporige prijzen meer kunnen vragen.
Daarom stellen we een huurprijsrem voor, zoals in Duitsland. Daarbij worden verhuurders wettelijk verplicht de marktprijs te respecteren. Door een correcte prijs te eisen, belonen we eerlijke verhuurders, halen we huisjesmelkers van de woningmarkt en blijven de huurprijsstijgingen onder controle.
Tot slot willen we verhuurders sterk stimuleren om hun huurwoningen energiezuinig en duurzaam te renoveren zodat de huurder minder energiekosten betaalt.
Betaalbare koopwoningen
(2) Een woning kopen mag geen privilege worden van de happy few. Om een huis kopen makkelijker te maken voor jonge starters, willen wij ten eerste de notariskosten scherp verlagen (al deels gerealiseerd door Vooruit) en de registratierechten op de eerste woning afschaffen.
Bovendien willen wij jonge mensen beschermen tegen de opkoop van woningen. We doen dit door lokale besturen de mogelijkheid te geven om investeerders af te remmen via een wettelijke opkoopbescherming. Dat wil zeggen dat investeerders, in buurten waar de prijzen door het dak gaan, alleen de kans krijgen om woningen te kopen voor verhuur als ze de huurprijs onder de marktprijs laten zakken. Doet de investeerder dat niet, dan blijft hij verplicht aan de zijlijn.
Investeerders moeten bovendien ontmoedigd worden om woningen op te kopen door de woonbonus voor tweede of derde woningen af te schaffen. Een woonbonus dient voor mensen die een eigen gezinswoning willen aanschaffen, niet voor investeerders.
Meer sociale woningen
(3) Er is in Vlaanderen een groot gebrek aan sociale woningen en de bouw stokt al jaren. Door de beperkte bebouwbare ruimte in Vlaanderen, neemt het belang van sociale woningen alleen maar toe. Sociale woningbouw zorgt voor veel woningen op een beperkte oppervlakte en is dus zeer ruimte-efficiënt.
Bovendien zorgt het voor betaalbare (huur)woningen voor mensen die anders op de private huurmarkt ten prooi vallen aan huisjesmelkers en te veel betalen voor weinig. Om de huidige stilstand in de bouw van sociale woningen te doorbreken, hebben we nood aan een duidelijk bouwplan.
We moeten alle spelers samenbrengen om een masterplan uit te werken dat de wachtlijst effectief en aan een strak tempo wegwerkt.
