Alleen met een sterke justitie kunnen wij allemaal vooruit
Geen sterke welvaartsstaat zonder sterke justitie. Regels en wetten moeten afdwingbaar zijn voor onafhankelijke en onpartijdige rechters. Het gerecht zorgt ervoor dat schuldigen gestraft worden, dat onschuldigen vrijuit gaan en dat iedereen krijgt wat hem of haar toekomt. Vrijheid en gelijkheid voor iedereen kunnen niet bestaan zonder een sterk justitieapparaat.
Daarvoor is een onafhankelijke, betaalbare en efficiënte justitie onmisbaar. Of het nu gaat om burenruzies, huurgeschillen, diefstallen, fraude, milieuvervuiling door bedrijven of onwettig politieoptreden: in al die gevallen moet de rechterlijke macht er zijn om rechten te beschermen. Als in de rechtszaal niet iedereen gelijk is (klassenjustitie), als de tarieven onbetaalbaar zijn en de rechtspraak tergend traag, bestaan de rechten die de wet en grondwet ons toekennen alleen op papier.
1. Iedereen gelijk voor de wet
De allereerste eigenschap van een sterke justitie is dat zij eerlijk is. Dat wil zeggen dat zij alle mensen gelijk behandelt. Justitie mag in geen geval in het voordeel van de rijken werken. Rijke mensen mogen dus niet de mogelijkheid hebben om hun straf voor ernstige fiscale fraude af te kopen bijvoorbeeld. Dat is niet alleen onrechtvaardig, het ondergraaft ook het vertrouwen van de bevolking in justitie.
Daarom strijdt Vooruit ervoor om de afkoopwet af te schaffen. Alle resten van klassenjustitie moeten uit ons rechtssysteem. Geld mag nooit een rol spelen in de bescherming van rechten. Want iedereen is gelijk voor de wet.
Hetzelfde geldt voor belastingfraude en andere soorten van witteboordencriminaliteit: dat soort ‘chique’ misdrijven moet bestraft worden zoals elk ander misdrijf. Als rijke mensen met heel veel wegkomen, terwijl gewone mensen altijd het volle gelag betalen, smelt het vertrouwen van mensen in justitie als sneeuw voor de zon. En dat is slecht voor de hele samenleving.
2. Betaalbare justitie
Als een proces te duur is, kunnen gewone mensen niet opkomen voor hun rechten. Dan lopen die mensen in een grote boog om rechters en advocaten heen, gewoon omdat ze de factuur op het einde van de rit al vrezen. Dat kan niet.
Dat is voor Vooruit net zo aanvaardbaar als de situatie waarin mensen niet naar de dokter of tandarts gaan omdat ze de hoge kosten vrezen. Net als de dokter, moet ook de rechter toegankelijk en betaalbaar zijn voor iedereen.
Vooruit strijdt er elke dag voor om die betaalbaarheid te verbeteren. Precies daarom hebben wij onze schouders gezet onder een wetsvoorstel dat de juridische bijstand uitbreidt. Daardoor hebben sinds 1 september 2020 veel meer mensen recht op een pro-deo advocaat. En kunnen dus veel meer mensen die het nodig hebben, zich een proces veroorloven.
3. Efficiënte justitie
Vandaag leidt de logheid van ons rechtssysteem tot een enorme gerechtelijke achterstand in burgerlijke zaken, strafzaken en bestuurszaken. Mensen moeten veel te lang wachten op een uitspraak. Niets is frustrerender dan eeuwig op een uitspraak te moeten wachten: dat creëert onzekerheid, stress… en steeds oplopende kosten.
Vooruit wil de gerechtelijke achterstand wegwerken zodat mensen hun rechten ook vlot kunnen afdwingen. Daarvoor moeten er voldoende rechters zijn, efficiëntere procedures en een doorgedreven digitalisering. Daar zal Vooruit altijd voor blijven strijden en altijd een partner zijn om te investeren in justitie: in voldoende rechters, in voldoende goeie en moderne gerechtsgebouwen, in gevangenissen en in informatica.
Strijd mee
