Wonen weer betaalbaar maken
Wat vroeger heel gewoon was - een woning huren, sparen en daarna een woning kopen - is dat vandaag niet meer. De huur-en woningprijzen liggen hoog en de eigen inbreng neemt steeds toe.
De gemiddelde huurprijs is in Vlaanderen gestegen boven de 850 euro per maand. Wie geen smak geld meekrijgt van thuis, kan vaak geen eigen woning kopen.
Vooruit wil daar verandering in brengen en doet dat ook met Melissa Depraetere als minister van Wonen in de Vlaamse regering. Voor Vooruit is het een kerntaak van een sterke welvaartsstaat om in te grijpen in zo’n scheefgegroeide woningmarkt. Een betaalbaar dak boven je hoofd - of je nu huurt of koopt - moet weer iets gewoon worden. Daar strijdt Vooruit voor.
● Betaalbaar huren
Vooruit wil dat verhuurders geen buitensporige prijzen meer kunnen vragen. Daarom stellen we een huurprijsrem voor, zoals in Duitsland ('Mietpreisbremse'). Dit houdt in dat verhuurders niet meer dan 10% boven de richthuurprijs mogen gaan.
Vraagt de verhuurder toch een hogere prijs, dan moet de verhuurder die prijs verantwoorden voor een huurcommissie. Door een correcte prijs te eisen, bestraffen we de huisjesmelkers en remmen we de stijging van de huurprijzen af.
Verder verbieden we de huurindexering van slecht geïsoleerde woningen (EPC E en F) en woningen zonder EPC. Zo moedigen we verhuurders van slecht geïsoleerde panden aan om te renoveren en zorgen we in tussentijd voor een lagere prijs voor de huurder.
We zorgen voor voldoende ondersteuning zodat verhuurders hun huurwoningen energiezuinig en duurzaam kunnen renoveren en de huurder minder energiekosten betaalt.
Tot slot verplichten we private ontwikkelaars om een minimum aandeel van 25% betaalbare huurwoningen te voorzien in nieuwe projecten van een zeker omvang. Zodat het aanbod aan betaalbare huurwoningen overal in Vlaanderen stijgt.
● Betaalbaar kopen
Een woning kopen mag geen privilege worden van de happy few. Om een huis kopen makkelijker te maken voor jonge starters, strijdt Vooruit ervoor om de notariskosten verder doen dalen (al deels gerealiseerd door Vooruit).
Daarnaast verlagen we ook de registratierechten op de eerste woning. Minister Depraetere deed dat meteen door die te verlagen van 3 naar 2 procent bij aankoop van een eerste en enige eigen woning. De registratierechten voor buitenverblijven verhoogden we dan weer naar 21%, zodat meer woningen naar starters gaan en minder naar tweedeverblijvers.
Bovendien wil Vooruit jonge mensen meer kansen geven op de woningmarkt. We doen dat door lokale besturen de mogelijkheid te geven om populaire stadsbuurten te beschermen tegen opkoop door investeerders.
De opkoopbescherming wil zeggen dat kandidaat-kopers, in buurten waar de prijzen door het dak gaan, alleen de kans krijgen om woningen te kopen als ze er zelf in gaan wonen of als ze de woning verhuren onder de marktprijs. Wil een investeerder niet betaalbaar verhuren, dan blijft hij verplicht aan de zijlijn. Elke extra woning in deze buurten zal ofwel een starterswoning ofwel een betaalbare huurwoning zijn.
● Investeren in sociale woningen
Er is in Vlaanderen een groot gebrek aan sociale woningen en de bouw stokt al jaren. Sociale woningbouw zorgt voor betaalbare huurwoningen voor mensen die anders op de private huurmarkt ten prooi vallen aan huisjesmelkers en te veel betalen voor een slechte woning.
Met Melissa Depraetere als minister van Wonen zal Vlaanderen maar liefst 6 miljard investeren - een recordbedrag - in de bouw van nieuwe sociale woningen.
● Goed voor de portemonnee en de planeet
Naast voldoende woningen, moeten onze huizen natuurlijk ook voldoen aan de opgelegde EPC-waarden. Om de energiefactuur te verlagen, is het belangrijk dat onze huizen energiezuinig en goed geïsoleerd zijn.
Vandaag is 95% van de Vlaamse woningen onvoldoende geïsoleerd. Zij zijn onnodig energieverslindend en milieuvervuilend. En zij jagen mensen op kosten. Helaas is een woning renoveren niet vanzelfsprekend. Het vergt veel organisatie, tijd en geld.
Vooruit heeft nooit geloofd in een systeem waarbij je tegen iemand zegt: jij moet nu eens op je eentje je woning renoveren, een warmtepomp aanschaffen, je dak vernieuwen en ook nog eens een elektrische auto kopen. Voor de overgrote meerderheid is dat allemaal gewoon niet te betalen.
Daarom heeft Vooruit een collectief renovatieplan gemaakt voor heel Vlaanderen. Een plan met een simpele, solidaire en betaalbare aanpak.
Hoe werkt het? De overheid neemt zélf die renovaties in heel Vlaanderen in handen en schiet ze voor. Wij komen dus bij u langs om renovaties zoals isolatie van daken, ramen, en installatie van zonnepanelen, uit te voeren.
De terugbetaling van de renovatie gebeurt geleidelijk via uw energiemeter. U betaalt de renovatie dus terug met het uitgespaarde energievoordeel. Goed voor uw portemonnee en het klimaat.
Bovendien creëren we veel zo extra werkgelegenheid, wat dan weer bijdraagt tot de groei van onze economie en welvaartsstaat. Ons renovatieplan is een win-win voor iedereen.
● Housing First
Geef mensen eerst een dak boven hun hoofd. Daarna kunnen ze hun andere problemen oplossen, zoals schulden afbetalen, ontwennen of werk zoeken. Dat is het idee achter "Housing First".
In Finland zijn ze er al jaren mee bezig. Het is het enige land in Europa waar het aantal daklozen daalt. Daar is ook gebleken dat elke euro, geïnvesteerd in Housing First 2,5 euro oplevert aan uitgespaarde ziekenhuiskosten en sociale steun.
Concreet krijgen daklozen een zeer laagdrempelige (betaalbare) huurwoning toegewezen. Met een adres kan de thuisloze onder meer solliciteren en een bankrekeningnummer openen.
Vanuit die woonstabiliteit kan een intensieve begeleiding richting fysiek en mentaal herstel, sociale re-integratie en zoektocht naar werk. Housing First is een verhaal van investeringen en solidariteit, maar ook zelf verantwoordelijkheid nemen.