Tijd om de klimaatcrisis aan te pakken, met en voor iedereen
Vooruit wil de stilstand in het klimaatbeleid doorbreken
De klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van onze generatie. Terwijl de tijd tikt, slaagt de politiek er maar niet in om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen. Extreme weerfenomenen komen ook steeds vaker voor in ons land. Hittegolven in de zomer, met langdurig droogtes, leiden tot watertekorten, grondverzakkingen en scheurende huizen. Door de watersnood in de zomer van 2021 in Wallonië en Limburg kwamen zelfs duizenden mensen op straat terecht. De heropbouw kost ons miljarden. Klimaatrampen over heel de wereld brengen bovendien een gigantische vluchtelingenstroom richting Europa op gang.
De politiek slaagt er al jaren niet in om daar iets aan te doen. Enerzijds zijn er dogmatici die alle verantwoordelijkheid en de kosten bij het individu leggen. Anderzijds zijn er sceptici die beweren dat alles vanzelf goed komt als we maar vertrouwen in de technologische vooruitgang. Hierdoor staat Vlaanderen al jaren stil en betaalt de Vlaming de factuur.
Vooruit wil die stilstand doorbreken. Alleen als we iedereen meekrijgen, kunnen we onze planeet redden. Daarom heeft Vooruit een klimaatplan dat de klimaatdoelstellingen voor ons land haalt. Daarvoor hebben we ambitieuze én collectieve maatregelen nodig in plaats van alle verantwoordelijkheid bij het individu te leggen.
Collectieve oplossingen goed voor klimaat, koopkracht en economie
Collectief renoveren
Vlaanderen heeft de slechtst geïsoleerde woningen van heel Europa. Hoe komt dat? De helft van de woningeigenaars heeft niet de middelen om een renovatie te betalen. Ook niet met de premies en de renteloze leningen van de Vlaamse overheid. De Vlaamse renovatiesteun komt dus terecht bij mensen die ook zonder steun zouden renoveren. En wie dat niet kan, of wie huurt, blijft achter met een torenhoge energiefactuur. Verspilling van middelen zonder resultaat.
Daarom zorgen we er met een collectief renovatieplan voor dat elke woning in Vlaanderen tegen 2040 energetisch gerenoveerd wordt. Via een systeem waarbij netbeheerder Fluvius de renovatie organiseert en voorschiet. De Vlaming betaalt die geleidelijk terug via de energiefactuur. Zo renoveren we 15 jaar lang jaarlijks 180.000 woningen, zodat in 2040 alle Vlaamse woningen energiezuinig zijn. Dat is goed voor de koopkracht, het klimaat en de economie. Het lager verbruik verlaagt de factuur en de CO2-uitstoot.
We stimuleren verhuurders om een huurwoning te renoveren door een fiscale superaftrek te voorzien voor renovaties die de huurwoning energiezuiniger maken. En we stimuleren warmtepompen door openbaredienstverplichtingen uit de elektriciteitsfactuur te halen.
Collectief verplaatsen
België is Europees kampioen stilstaan. Brussel en Antwerpen staan helemaal bovenaan het lijstje van langste files in Europa. Jaarlijks staan we er respectievelijk 98 en 62 uur in de file. Bovendien zijn we wereldkampioen auto’s subsidiëren. We subsidiëren dus onze eigen stilstand. Dat is gewoon absurd. Dat is slecht voor onze gezondheid, het klimaat en de economie. Tijdverlies, extra brandstofverbruik en bijkomende uitstoot kost onze welvaartsstaat jaarlijks 5 miljard. De Vlaamse regering beslist bovendien om te besparen op het openbaar vervoer. Door alle verantwoordelijkheid af te schuiven op het individu en geen volwaardige collectieve alternatieven te voorzien, is de hardwerkende Vlaming de dupe. Die heeft vaak een auto nodig om op het werk te geraken omdat er gewoon geen bussen rijden. Die heeft vaak niet het geld om zijn oude wagen te vervangen door een nieuwere wagen. Laat staan dat die zich een elektrische wagen kan veroorloven.
Daarom geven we een elektroshock aan ons openbaar vervoer. We breiden het aanbod uit. We maken het stipter, toegankelijker en betaalbaarder. En we voorzien 1 combiticket en een combi-abonnement: een goedkoop vervoerbewijs dat geldig is op alle vormen van openbaar vervoer in ons land. Voor -25 jarigen maken we openbaar vervoer zelfs volledig gratis. We verdubbelen ook de investeringen in fietsinfrastructuur.
Om het goederentransport versneld te elektrificeren, hervormen we de kilometerheffing en faseren we de subsidiëring van professionele diesel uit. Voor particulieren voorzien we een systeem van sociale huur (social leasing) om lichte, compacte elektrische wagens betaalbaar en toegankelijk te maken voor de brede bevolking.
We verminderen ten slotte de impact op het klimaat van luchtvaart door in te zetten op de alternatieven voor vliegen en via een eerlijke beprijzing. We stellen vliegen niet langer vrij van btw, voeren op Europees niveau een kerosinetaks in en schrappen gratis uitstootrechten. We introduceren een frequent flyer taks voor wie veel vliegt, met het hoogste tarief voor privéjet-passagiers. De bekomen middelen worden geheroriënteerd naar duurzame alternatieven.
Collectief innoveren
Energie-intensieve sectoren als chemie en staal hebben traditioneel een groot aandeel in de Vlaamse industrie. We danken een groot deel van onze welvaart en werkgelegenheid aan die industriële activiteit. Maar het zijn ook stuk voor stuk echte energieverslinders, die bovendien zeer afhankelijk zijn van geïmporteerde fossiele brandstoffen. Als onze industrie nu niet voldoende innoveert in verduurzaming, dreigen we op lange termijn niet meer concurrentieel te zijn.
Daarom voeren we een industriebeleid dat bedrijven ondersteunt om duurzame technologie op eigen bodem te ontwikkelen en in te zetten. De publieke investeringsmaatschappijen bouwen hun fossiele participaties af en investeren massaal in innovatieve en duurzame bedrijven om zo de energietransitie te versnellen.
We koppelen financiële voordelen en subsidies voor de industrie voortaan aan strikte klimaatvoorwaarden. Zoals investeringen in hernieuwbare energie of in bedrijfsprocessen die flexibel kunnen reageren op de elektriciteitsprijzen. In de landbouwsector zetten we in op een afbouw van de veestapel, aangepast voedingsmanagement en meer hernieuwbare energie.
We plannen verbrandingsovens ook beter in de omgeving zodat ze bij afvalverwerking energie en grondstoffen kunnen leveren aan de industrie en kunnen aansluiten op een CO2-pijpleiding.
Investeren in hernieuwbare energie
Vandaag is ons land veel te afhankelijk van dure, vervuilende energie uit onbetrouwbare landen. Dat is slecht voor het klimaat, de koopkracht en voor de bevoorradingszekerheid. We moeten versneld de omslag maken naar hernieuwbare energie van bij ons. Dat is proper, goedkoper en zeker.
Daarom leggen we zonnepanelen op élk geschikt dak. Samen met Nederland, Duitsland en Denemarken realiseren we ook windturbineparken op zee die tegen 2030 65 gigawatt aan land brengen. We zorgen ervoor dat België kan aantakken op windenergie van buiten het Belgische zeegebied.
En we helpen burgers om hun elektrische apparaten (wagen, warmtepomp, etc.) op te laden wanneer er veel hernieuwbare energie is en de elektriciteitsprijs laag is. Hetzelfde doen we voor industriële processen. Met deze flexibiliteit zorgen we dat hernieuwbare energie optimaal gebruikt wordt.
Vooruit is open minded om ons klimaat te redden
De klimaatuitdaging is te belangrijk om op voorhand dogmatisch bepaalde technologieën uit te sluiten. De focus ligt op de versnelde omslag naar hernieuwbare energie. Maar we moeten open minded zijn voor alle mogelijkheden om ons klimaat te redden. Zolang het maar veilig, duurzaam en betaalbaar is. Ook nieuwe vormen van kernenergie kunnen daartoe behoren.
Daarom houden we Doel 4 en Tihange 3 tien jaar langer open om op korte termijn energiezekerheid te garanderen. We evalueren tijdig welke rol deze centrales nog in de energietransitie kunnen vervullen.
We zijn pragmatisch en investeren in alle nieuwe technologieën die een bijdrage kunnen leveren aan een klimaatneutraal energiesysteem, op voorwaarde dat ze veilig, duurzaam en betaalbaar zijn.
Door onze bestaande kabels te versterken, kunnen we veel meer windenergie van zee aan land brengen en meer connecties maken met het buitenland. Door ons elektriciteitsnet te boosten, maken we plaats voor duurzame en goedkope hernieuwbare energie en voor elektrische wagens. We maken samen met de netbeheerders de komende 10 jaar het laagspannings- en hoogspanningsnet klaar voor hernieuwbare energie en elektrificatie.
Een sociaal klimaatbeleid dat iedereen meekrijgt
De klimaatuitdaging is een socio-economische uitdaging. Alleen met ambitieuze, collectieve maatregelen kunnen we dit tot een goed einde brengen en de doelstellingen halen. Bovendien versterkt ons klimaatplan de koopkracht van de Vlamingen en verkleint het de ongelijkheid. Er is dus geen enkel excuus om niet in actie te schieten en ons deel te doen. Voor de toekomst van onze planeet en voor de toekomst van alle volgende generaties.
Strijd mee
