Cultuur en media moeten toegankelijk zijn voor iedereen

Cultuur en media kunnen nochtans alleen een inspiratie zijn voor ons allemaal als ze bereikbaar, betaalbaar en inclusief zijn. Want wat heb je aan een bib vol literatuur als die amper bereikbaar is met de bus? Wat heb je aan een openbare omroep en  streamingaanbod als de prijs van je internet torenhoog is? Wat heb je aan een festival als het de huur van je kot hypothekeert? Vooruit wil élke bestaande drempel wegwerken. Wij willen werk maken van een sterke openbare omroep en een kwaliteitsvol cultureel aanbod, toegankelijk voor iedereen.

Concreet betekent dit voor ons drie dingen: 

1. Iedereen moet kunnen rekenen op betaalbare cultuurtickets
Jongeren moeten kunnen rekenen op een speciaal cultuurbudget en elke Vlaming op een bib in de buurt (én een bus die hem daar naartoe  brengt). We helpen de amateurkunsten en het sociaal-cultureel veld om nog meer maatschappelijke impact te maken.

2. De VRT moet een sterke omroep zijn met voldoende werkingsmiddelen.
Een openbare omroep die garant staat voor kwaliteit  en betrouwbare informatie.

3. Kunstwerkers moeten kunnen rekenen op gerichte steun en investeringen én op de meest complete sociale bescherming voor hun beroepsgroep ter wereld.

Dichtbij mensen

Een bibliotheek is de basis van het lokale cultuurbeleid. Veel bibs zijn uitgegroeid van een plaats waar je enkel boeken kon lenen tot een ontmoetingsplek waar mensen uit de buurt samenkomen, dingen ondernemen en elkaar beter leren kennen. Een plek waar kinderen met plezier leren lezen, luisteren en participeren. Waar ouderen worden geholpen om digitale vaardigheden aan te scherpen. Nog beter dan alleen een laagdrempelige bib is natuurlijk een actief lokaal cultuurhuis. Een plek waar burgers en sociaal-culturele organisaties zich thuis voelen, waar gesprek ontstaat en waar bekende en minder bekende artiesten en kunstenaars een podium krijgen. In elke uithoek van Vlaanderen. Een sterk lokaal cultuurbeleid biedt onze artiesten mogelijkheden om te maken en te presenteren, over het hele land. En mensen in elke stad en gemeente de kans om van hun talenten te genieten.

Toegankelijk voor iedereen

Kunst en cultuur kunnen ervaren is een basisrecht voor iedereen. Ook voor mensen die het niet zo breed hebben. Iedereen heeft recht op een fijne vrije tijd, wat je gezinsbudget ook is. 

We garanderen dat recht via een sterke publieke omroep (via tv, radio, internet) waarvan iedereen thuis gratis kan genieten. Bovendien zorgen we ervoor dat elk cultureel evenement laagdrempelig en betaalbaar is. 

Die betaalbaarheid waarborgen we o.a. door de culturele voordeelkaarten UITPas en PasPartoe uit te breiden. We zorgen er ook voor dat de ticketprijzen betaalbaar zijn, met specifieke aandacht voor bepaalde doelgroepen via kortingstarieven. Met een nieuwe Cultuur App, inclusief cultuurbudget voor jongeren, heb je het cultuuraanbod elke dag op zak. We versterken sociaal-culturele initiatieven die mensen betrekken bij het culturele leven. En we bestrijden woekerwinsten op kap van cultuurgebruikers. Slinkse verkooptechnieken als ‘dynamic pricing’ op tickets verbieden we, waar nodig op Europees niveau. Zo beschermen we de cultuurconsument en garanderen we de betaalbaarheid van het aanbod.

Cultuur voor jongeren

Jongeren vinden de weg te weinig  naar culturele activiteiten of cultuurbezoeken. Dat is ook niet verwonderlijk als de Vlaamse regering al jarenlang cultuurparticipatie afbouwt. Het huidige aanbod sluit niet genoeg aan bij de leefwereld van jongeren en ook de prijs schrikt vaak af. Vooruit wil dat ook kinderen en jongeren toegang hebben tot kunst en cultuur. En niet alleen als consumenten maar ook als makers van cultuur. Kinderen die toneel willen spelen, muziek willen maken of willen tekenen moeten terecht kunnen in toneelverenigingen, muziek- of tekenscholen of in  deeltijds kunstonderwijs. Beleven én maken van kunst en cultuur doet onze kinderen en jongeren openbloeien.

Wij waarderen onze openbare omroep

Een sterke openbare omroep is onze gedeelde blik op Vlaanderen, Brussel en België in de wereld. Daarom kan de VRT rekenen op meer middelen van ons. De openbare omroep gaat gebukt onder jarenlange besparingen van de Vlaamse regering met als gevolg het schrappen van fictiereeksen en onderbemande redacties. Daarom zullen wij  wel voldoende investeren in onze openbare omroep. Zo krijgt ook het talent van morgen daar het platform om zich te ontwikkelen.

Daarnaast is het ook belangrijk om de betrouwbaarheid te kunnen garanderen. Daarom scherpen we ook het mediadecreet aan op journalistieke kwaliteitsvoorwaarden.

Een beter statuut voor kunstwerkers

Maar natuurlijk willen wij niet alleen een sterk beleid voor mensen die kunst en cultuur gebruiken, maar ook voor de mensen die het maken. De duizenden mensen die in de sector van kunst en cultuur werken bieden ons iets dat onmisbaar is. Zij verdienen het om daar eerlijk voor vergoed te worden. En om te kunnen  rekenen op een goede sociale bescherming.

Dat is in de praktijk niet altijd zo vanzelfsprekend. Want kunstwerkers komen vaak terecht in onzekere statuten, zoals freelance dagcontracten. Het is een sector die erg gevoelig is voor uitbuiting.

Vooruit draagt wél zorg voor cultuur, met de meest complete sociale bescherming voor kunstwerkers ter wereld. Met het nieuwe Kunstwerkattest van Frank Vandenbroucke wordt de werkzekerheid en het sociale opvangnet voor kunstenaars - ook zelfstandigen - versterkt. Dankzij dat attest krijgen kunstenaars op een eenvoudige manier toegang tot specifieke regels in de sociale zekerheid, in auteursrechten, in pensioenen, en in bepaalde gevallen ook een kunstwerkuitkering.

Een veilige werkomgeving voor cultuurwerkers en journalisten

Niet alleen het juridische en financiële statuut van cultuurwerkers is vaak gebrekkig, maar ook de kwaliteit van de werkomgeving. Zo was er de laatste jaren in de cultuursector te vaak sprake van grensoverschrijdend gedrag. Vooruit strijdt voor een veilige werkomgeving voor alle artiesten en cultuurwerkers. Onder andere door te  investeren in de opleiding en professionalisering van een nieuwe generatie artistieke en zakelijke leiders. 

Hetzelfde geldt voor onze openbare omroep en andere media. De VRT moet opnieuw een ‘huis van vertrouwen’ worden, voor wie kijkt én voor iedereen die er werkt. De journalistieke kwaliteitsvoorwaarden op redacties scherpen we aan. En overal in de media  pakken we de schijnzelfstandigheid aan, en we faciliteren sectorale akkoorden voor correcte werkvoorwaarden voor onze journalisten.

Eén beleid voor alle culturele en creatieve sectoren.

Tijdens de coronacrisis werd opnieuw duidelijk dat er blinde vlekken zijn in het beleid van de minister van Cultuur, die vandaag vooral de minister van gesubsidieerde organisaties en projecten is. Nochtans ervaren Vlamingen en Brusselaars de culturele wereld als een breder en opwindend samenspel van cultuur en creatie in al zijn verschijningen. Van dansles in het deeltijds kunstonderwijs tot een internationale hiphop battle. Van een concert in een groezelige club tot een dancefestival op een imposante weide. Van een avant-garde kunsttentoonstelling tot een modeshow. Van een Netflix-reeks bingen tot een avond naar theater met vrienden. Van een dichtbundel lezen tot het nachtleven induiken.

Voor mensen lopen al deze ervaringen in cultuur door elkaar. Je kan het zien als één groot ecosysteem, van creatieve en culturele deelsectoren met vele dynamieken en snelheden. Maar de minister van cultuur heeft vandaag maar vat op een erg beperkt deel van al die dynamieken. 

Innovatiemiddelen voor culturele bedrijven, film-en televisieproducenten, technologische en communicatieve bedrijven in de culturele industrie,… vallen bijvoorbeeld niet binnen de directe scope en portefeuille van het cultuurbeleid. Ook festivals, nightlife en bioscopen (allemaal nochtans een wezenlijk onderdeel van de culturele arbeidsmarkt) vallen eigenlijk buiten de directe bevoegdheden en portefeuille van de minister van Cultuur. 

Daardoor is er momenteel geen sprake van een coherent beleid op maat van de realiteit van het culturele en creatieve werken. 

Daarom wil Vooruit werk maken van één plan, dat middelen slim inzet. Een plan dat is afgestemd op de hybride arbeidsmarkt van de creatieve en culturele spelers, waar naast ondersteuning voor maatschappelijke opdrachten ook grote nood is aan steun voor innovatie, professionalisering en internationalisering.