LOKAAL: Gent – Vooruit Gent stemt voor tijdelijk en ruimtelijk beperkt cameratoezicht in corona-tijden

Tussenkomst door Joris Vandenbroucke, gemeenteraad 27 april 2021

 

Collega’s, als mensen in de kranten lezen: “Gentse binnenstad wordt half jaar onder camerabewaking gezet”, dan snap ik dat dat bij velen een ongemakkelijk gevoel oproept. Dat sommigen het zelfs een ronduit griezelige gedachte vinden dat uw doen en laten op heel veel plekken in het centrum kan gefilmd worden.

Maar ik begrijp ook dat de politie, die de verantwoordelijkheid heeft om de orde te handhaven, in deze uitzonderlijke omstandigheden (waarbij de volksgezondheid op het spel staat) letterlijk meer ogen nodig heeft om zich van haar taak te kunnen kwijten. En dan kunnen camera’s handig van pas komen.

Het is dus aan ons om de afweging te maken. Als verkozenen moeten we hier met de grootst mogelijke zorgvuldigheid mee omgaan. Privacy is immers een hoog goed, een kwetsbaar goed ook. Een goed dat de laatste jaren al sterk onder druk heeft gestaan. Het is ook vanuit democratisch oogpunt maar logisch dat wij hierover het laatste woord hebben.

Wanneer het over de inzet van camera’s gaat, bepleit de Vooruit-fractie terughoudendheid en proportionaliteit.

De camera-technologie evolueert razendsnel. Haarscherpe resoluties, immense zoom-mogelijkheden, artificiële intelligentie, gezichtsherkenning - hangend, staand of vliegend bestuurd vanop afstand en draadloos verbonden met een krachtig en hypersnel informatie-netwerk… De functionaliteit van camera’s is enorm. En dat biedt enorme mogelijkheden.

Maar wij vinden niet dat die technologische revolutie automatisch tot toepassingen door de overheid op het publieke domein moet leiden. Het is niet omdat een camera iets kan, dat je hem daarvoor ook meteen moet inzetten.

Altijd moeten zorgvuldige afwegingen gemaakt worden om de privacy te beschermen. Want hoe je het ook draait of keert, bij het gebruik van camera’s ligt de privacy in de weegschaal. En wij zijn ook verantwoordelijk voor het beschermen van die privacy. Een verantwoordelijkheid die noopt tot terughoudendheid.

En dat is een houding die Vooruit consequent heeft aangenomen.

Want het is immers geen toeval dat Gent, wat cameratoezicht door de politie betreft, niét de evolutie heeft gevolgd die je in veel andere Vlaamse centrumsteden wél ziet. Steden waar soms louter gewezen wordt op de functionaliteiten van camera’s, als antwoord op de vraag waarom al die camera’s nodig zijn.

Een antwoord dat alleen maar leidt tot steeds meer camera’s. Een antwoord dat voor onze fractie niet volstaat. Voor elke camera moet immers verantwoord kunnen worden welke afweging precies wordt gemaakt tussen het beschermen van de privacy en het dienen van het algemeen belang. Want die twee kunnen inderdaad soms met elkaar botsen. Zéker op het openbaar domein.

Het komt er dan op aan om helder te kunnen uitleggen waarom de inzet van camera’s cruciaal is voor het beoogde doel; en waarom dat doel belangrijk genoeg is om een in tijd en ruimte beperkte impact op de privacy te aanvaarden. Dat is wat wij bedoelen met proportionaliteit.

Goed, dat is de theorie. De realiteit waarin de aanvraag zich situeert, voegt uiteraard ook een fundamenteel element toe aan de beoordeling ervan. Die realiteit is dat we worden geconfronteerd met omstandigheden waar niemand om gevraagd heeft: een pandemie die helaas nog steeds een enorme druk legt op ons gezondheidssysteem. Om te vermijden dat die druk te hoog wordt, dat mensen in levensbedreigende omstandigheden niet de zorg krijgen die ze nodig hebben, blijft het van cruciaal belang om de basisregels te respecteren die van kracht blijven zolang dat nodig is.

Ik kijk reikhalzend uit naar de versoepelingen die zijn beslist en die na ruim een jaar eindelijk terug wat leven in de brouwerij zullen brengen, zeker in onze stad. En ik hoop echt dat onze cafébazen en handelaars hun klanten in grote getalen zullen zien terugkeren in de komende weken en maanden.

 Maar het is wel cruciaal dat dit goed verloopt. We kunnen ons - helaas nog steeds niet - permitteren dat grote massa’s mensen gewild of ongewild samentroepen. En het zál een grote massa mensen zijn die naar het stadscentrum komt. Zolang de pandemie niet helemaal onder controle is, rekenen we terecht op de politie om dat mee in goede banen te leiden.

We weten dat de politie deze taak zeer ernstig neemt. Er hangt ook veel vanaf, dat kan niet genoeg benadrukt worden. Dus ik vind de vraag van de politie om camera’s in te zetten om aan crowdcontrol en -management te doen, legitiem. Het doel is zwaarwichtig genoeg om die vraag in overweging te nemen.

Iedereen herinnert zich de gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden op het Sint-Pietersplein, die hebben aangetoond hoe onvoorspelbaar en snel een dynamiek kan ontstaan waarbij de meest elementaire sanitaire regels worden genegeerd. Dan kan je er maar beter snel bij zijn, met inzicht in hoe de situatie zich ontwikkelt.

 Met de versoepelingen die eraan komen, zal een veelvoud van die massa op de been zijn, overál in de binnenstad. Wat de uitdaging om alles in goede banen te leiden, alleen maar groter en complexer maakt. Maar het aantal inzetbare politiemensen vermenigvuldigt natuurlijk niet en dan lijken mij die extra ogen in de vorm van camera’s allesbehalve overbodig - met dien verstande: beperkt in tijd en ruimte, zoals ook punctueel en helder omschreven in de aanvraag van de politie en in het gemeenteraadsbesluit.

 Die beperking in tijd en ruimte is voor de Vooruit-fractie essentieel. Voor een permanent ‘camera-schild’ dat heel onze stad ‘afdekt’, passen wij. Maar die vraag ligt ook niet voor, en dat is ook niet de intentie van dit stadsbestuur. Laat dat zeer duidelijk zijn.

Om te besluiten, collega’s, wil ik nogmaals benadrukken hoe belangrijk de essentiële sanitaire maatregelen zijn inzake afstand houden en het dragen van mondmaskers. Als die niet correct worden nageleefd (zeker wanneer versoepelingen een pak meer volk op de been zullen brengen) dan zal dat een rechtstreeks effect hebben op onze ziekenhuizen. Om het plastischer uit te drukken: als het fout loopt op de Korenmarkt, voelen ze dat even later in het UZ. Dat wilt toch niemand op zijn geweten hebben?

Maar evenzeer staat of valt hiermee ook de stilaan herwonnen vrijheid om mensen te zien, om te ondernemen, om te genieten van onze stad…

Collega’s, nadat de Gentenaars (en met hen heel de Belgische bevolking) nagenoeg een heel jaar zware inspanningen hebben gedaan om het virus af te remmen, nadat heel veel ondernemers het offer hebben gebracht om buiten hun wil om hun zaak te sluiten zodat ons gezondheidssysteem niet crasht, staat er echt té veel op het spel om aan het toeval over te laten.

Daarom steunt onze fractie de vraag van de politie om tijdelijk camera’s met dat doel in te zetten om (ik citeer uit de aanvraag) “voor iedereen een leefbare en aangename zomer mogelijk te maken” in onze stad.

Wie snakt daar niet naar?

Ga naar Nieuws Vooruit