Investeren in onderwijs: onmisbaar in onze kenniseconomie

Wat Vlaanderen sterk maakt, is goed onderwijs dat kennis, vaardigheden en creativiteit bij jongeren opbouwt. Op die kennis en competenties draait onze economie en steunt onze welvaartsstaat. 

Onderwijs, fundament van Vlaamse welvaart

Daarom is goed onderwijs voor iedereen van levensbelang in onze regio. Een degelijke schoolopleiding biedt onze kinderen de beste kansen op een goed en gelukkig leven. Sterke leerkrachten helpen hen kritisch te leren denken en vlot door door onze complexe wereld te bewegen. Zij helpen hen hun talenten te ontplooien en zichzelf te vormen als mens. En tot slot helpen zij hen de kennis en vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn om onze kenniseconomie en onze welvaartstaat verder te laten groeien. 

Een achteruitgang van het Vlaams onderwijssysteem laten gebeuren is daarom in eigen voet schieten. 

Kwaliteit Vlaams onderwijs daalt

Toch boert kwaliteit van het ooit zo geroemde Vlaamse onderwijs achteruit. Geen wonder: door het lerarentekort zien sommige leerlingen een heel jaar geen leerkracht Nederlands, wiskunde of Frans. De taalkennis en de algemene kwaliteit van ons onderwijs gaat er jaar na jaar meetbaar op achteruit. Niet zo lang geleden waren wij de absolute wereldtop. Vandaag is Vlaanderen nog met moeite subtop en bewegen we in de richting van de middenmoot. Zo verspillen we de kansen van een volledige generatie. 

En dat is niet omdat er te weinig geld is in Vlaanderen. Geld is er genoeg, maar het ontbreekt aan goed Vlaams beleid, aan een visie, aan een plan, aan daadkracht. De Vlaamse regering heeft vandaag liever een begroting op orde dan te investeren in onze schoolgaande jeugd. 

Maar wat ben je met een begroting op orde als er geen onderwijzers voor de klas staan? Wat zijn solide begrotingscijfers waard als je door besparingen de economische toekomst van ene generatie hypothekeert?

Kwetsbare leerlingen zijn dupe

Het acute lerarentekort en de lagere kwaliteit van het onderwijs laat zich vooral voelen bij de meest kwetsbare leerlingen. Het gezin waarin je geboren wordt, bepaalt de laatste jaren steeds sterker de kansen die je krijgt op school en, later, in de samenleving. Dat is een bijzonder slechte ontwikkeling en precies het tegenovergestelde van wat Vooruit wilt: een onderwijs dat bijdraagt tot gelijke kansen voor alle kinderen.

Ons plan voor beter onderwijs

Vooruit wil naar Vlaams onderwijs dat bijdraagt tot gelijke kansen en vooruitgang. Wij willen het onderwijs weer beter maken voor iedereen. En daar hebben wij een plan voor. Een plan dat de leerplicht vervroegt, dat kinderopvang gratis en verplicht maakt, dat elk kind een gezonde warme maaltijd garandeert (evenals betaalbare toegang tot elk aspect van het onderwijs) en dat eindelijk het lerarentekort oplost.

Vervroegde leerplicht

Eerst en vooral willen we de leerplicht vervroegen naar drie jaar. Hoe vroeger kinderen naar school gaan om daar taal en andere basisvaardigheden te leren, des te makkelijker zij later kunnen leren. Zo’n vroeg gelegde basis krikt meteen het algemene niveau van het onderwijs. Bovendien zorgt een vervroegde leerplicht ervoor dat kinderen met een weinig stimulerende thuissituatie op gelijke hoogte getrokken worden met hun klasgenootjes die het thuis beter hebben – zodat alle kinderen gelijke kansen hebben.

Verplichte kinderopvang

Vooruit wil bovendien dat kinderen gratis én verplicht naar de kinderopvang gaan. Minstens 1 dag wanneer het kind 1 jaar oud is en , minstens 2 dagen in het tweede levensjaar. Ook deze maatregel zorgt voor een verhoging van het taal- en vaardigheidsniveau van alle kinderen en draagt bij tot gelijke kansen. Kinderopvang kan erg nuttig zijn als voorbereiding van het schoolonderwijs, zeker als er meer begeleiders per kind zijn (wij willen 1 begeleider per 5 kinderen) en die begeleiders pedagogisch beter geschoold zijn. Kinderopvang zou dan ook onder het (ruim gebudgetteerde) departement onderwijs moeten vallen.

Gedaan met lege brooddozen

Sommige kinderen trekken naar school met een lege brooddoos, of eentje gevuld met alleen een zak chips. Daardoor zitten sommige kinderen met honger tussen de schoolbanken…en kunnen zich dus slecht concentreren. Dat kan echt niet in een welvarende regio als Vlaanderen. Elk kind verdient gelijke kansen en geen enkel kind hoeft honger te lijden op school. Daarom wil Vooruit dat alle scholen gratis een gezonde warme maaltijd voorzien voor alle schoolkinderen. In Antwerpen (waar socialisten mee besturen) hebben we een vergelijkbaar proefproject lopen dat model kan staan.

We willen trouwens ook dat geen enkel schoolkind dingen moet missen omdat de kosten te hoog zijn. Bijvoorbeeld de kosten voor schoolmateriaal of schoolreizen. Daarom strijden wij voor een maximumfactuur in het onderwijs. Kinderen verdienen het niet om slachtoffer te zijn van ongelijkheid. Het is een kerntaak van een sterke welvaartsstaat om kinderen gelijke kansen te bieden. 

Meer goede leraren aantrekken

Het lerarentekort willen we oplossen door het beroep van leerkracht veel aantrekkelijker te maken en massaal aan te werven. Sterke leraren aantrekken is een topprioriteit. Zij-instromers die kiezen voor een carrière als leerkracht, moeten tot 20 jaar anciënniteit kunnen meenemen. En de hogescholen en universiteiten moeten samenzitten om de lerarenopleiding te verbeteren. De loopbaan van leerkrachten en docenten moet anders. Zo willen we de vaste benoeming hervormen, zodat vastbenoemde leerkrachten flexibeler van school kunnen wisselen – zonder hun vaste benoeming te verliezen. 

Leraren die bedolven worden onder de administratieve taken, daar maken we komaf mee door administratieve krachten aan te werven. Wie voor de klas staat, moet vooral bezig zijn met lesgeven. 

Vlaams onderwijs voor vooruitgang en gelijke kansen

Zo leiden we elke nieuwe generatie op om de nodige kennis, vaardigheden en kansen op zelfontplooiing te bieden. Zo krijgt elk kind dat aan zijn eerste schooldag begint, alle kansen om dankzij hun schoolcarrière een volwaardig lid van onze samenleving te worden een goed en gelukkig leven te leiden. En mee te bouwen aan een sterke welvaartsstaat die in het teken staat van vooruitgang voor iedereen.